Właściwa wentylacja dachów oraz kontrola przepływu pary wodnej to kluczowe elementy trwałości całej przegrody dachowej. Ich zaniedbanie prowadzi do gromadzenia wilgoci, spadku właściwości termoizolacyjnych, rozwoju grzybów oraz uszkodzeń konstrukcji. Celem tego artykułu jest pokazanie, dlaczego wentylacja i paroprzepuszczalność są tak ważne, oraz jakie konsekwencje niosą za sobą najczęstsze błędy popełniane podczas projektowania i wykonawstwa dachów w budynkach wielorodzinnych.

1. Brak szczelin wentylacyjnych w dachach spadzistych

W dachach spadzistych istotne jest zachowanie ciągłości szczelin wentylacyjnych od okapu do kalenicy. Gdy przepływ powietrza jest zablokowany przez źle ułożoną izolację lub brak kratek wentylacyjnych, dochodzi do kondensacji pary wodnej pod pokryciem. To z kolei prowadzi do zawilgocenia więźby dachowej, zagrzybienia i obniżenia trwałości drewna. Należy stosować kontrłaty oraz zapewnić odpowiednią wysokość szczeliny wentylacyjnej (minimum 2–4 cm) i jej drożność.

2. Źle dobrana paroizolacja

Paroizolacja ma za zadanie ograniczyć przedostawanie się pary wodnej z wnętrza budynku do warstw dachowych. Jej nieprawidłowy dobór (zbyt niska lub zbyt wysoka oporność dyfuzyjna) powoduje zatrzymanie wilgoci w izolacji lub jej migrację do zimniejszych warstw, gdzie dochodzi do kondensacji. Projektant powinien dobrać paroizolację w oparciu o obliczenia higrotermiczne, uwzględniając rodzaj budynku, grubość izolacji oraz lokalny klimat.

3. Brak wentylacji w dachach płaskich

Dachy płaskie, mimo że nie mają naturalnego ciągu wentylacyjnego, również wymagają systemu odpowietrzników. Brak wentylacji w konstrukcji stropodachu pełnego powoduje zamykanie wilgoci technologicznej i użytkowej w przegrodzie. Efektem jest zawilgocenie termoizolacji, pogorszenie właściwości cieplnych i rozwój pleśni. Zaleca się stosowanie odpowietrzników dachowych, przestrzeni wentylacyjnych nad izolacją lub systemów odwróconych z odpowiednią warstwą filtracyjną.

4. Nieszczelności paroizolacji przy instalacjach i krawędziach

Nawet najlepiej dobrana paroizolacja traci swoją skuteczność, jeśli nie jest szczelnie połączona na całej powierzchni. Typowe nieszczelności pojawiają się przy przejściach instalacyjnych, na styku ze ścianami, attykami czy wpustami. Takie mostki pary prowadzą do lokalnych zawilgoceń i punktowego rozwoju grzybów. Rozwiązaniem jest stosowanie taśm i mankietów uszczelniających oraz dokładna kontrola wykonawcza tych miejsc.

5. Brak analiz wilgotnościowych w projekcie

Zbyt często projekty dachów nie zawierają podstawowych analiz przepływu wilgoci w przegrodach. W efekcie dobierane są przypadkowe materiały i układy warstw, które w rzeczywistości prowadzą do kondensacji pary wodnej. Każdy projekt powinien zawierać modelowanie dyfuzji pary i obliczenia punktu rosy, co pozwala ocenić ryzyko wykroplenia się wilgoci i przewidzieć trwałość przegrody.

Podsumowanie

Zaniedbanie wentylacji i paroprzepuszczalności to jeden z najpoważniejszych błędów przy projektowaniu dachów. Zarówno dachy płaskie, jak i spadziste wymagają indywidualnego podejścia, uwzględniającego lokalne warunki klimatyczne, konstrukcję budynku i sposób jego użytkowania. Inwestycja w prawidłowe rozwiązania wentylacyjne i paroizolacyjne to inwestycja w długowieczność całego dachu oraz komfort mieszkańców.